Gevolgen

De ontwikkeling van een kind hangt voor een groot deel af van de relatie met de ouders. Dat geldt zeker in de eerste levensjaren. Later gaat de andere omgeving een steeds belangrijkere rol spelen.

De liefdevolle zorg en aandacht van de ouder is voor een opgroeiend kind een basis voor het ontwikkelen van vertrouwen. Het kind kan zich daardoor in een veilige sfeer ontwikkelen. Bovendien stimuleert de positieve aandacht van de ouder het kind om zich evenwichtig te ontwikkelen op emotioneel, sociaal, geestelijk en lichamelijk gebied.

In het geval van kindermishandeling ontbreekt die geborgenheid en komt de ontwikkeling van een kind zwaar onder druk te staan. Het brengt schade aan het vertrouwen van het kind in anderen. Als het kind de buitenwereld als vijandig of onvoorspelbaar ziet, dan verstoort dat zijn relatie met de kinderen en volwassenen om hem heen. Het kind zoekt de schuld voor het gedrag van de mishandelende ouder (of  andere volwassene) meestal bij zichzelf. Daardoor krijgt hij een negatief beeld van zichzelf en loopt zijn zelfvertrouwen en eigenwaarde een grote deuk op.

De mate waarin de ontwikkeling van het kind onder druk komt te staan kan verschillen. De belangrijkste factoren die het effect bepalen, zijn:

  • de ernst van het geweld, de verwaarlozing of het misbruik op zich
  • de leeftijd waarop het begint
  • hoe lang het voortduurt
  • het wel of niet aanwezig zijn van steun uit de omgeving
  • de persoonlijkheid van het kind
  • de mate van emotionele druk

Gevolgen tijdens de jeugd

Een van de mogelijke gevolgen van kindermishandeling op korte termijn is lichamelijk letsel. In extreme gevallen, bij zware lichamelijke mishandeling of verwaarlozing, kan het kind zelfs aan de gevolgen overlijden. Ook remt kindermishandeling de ontwikkeling en kan kindermishandeling allerlei psychische problemen veroorzaken.

Mishandeling, verwaarlozing en seksueel misbruik veroorzaken veel stress bij kinderen, waardoor het zogenaamde stress-responssysteem en het gedeelte van de hersenen dat cognitieve en emotionele functies aanstuurt (de prefrontale cortex), zich afwijkend ontwikkelen. Het stress-responssysteem van kinderen die mishandeld, verwaarloosd of misbruikt zijn, staat voortdurend op scherp en is hypersensitief, waardoor zij voortdurend vanuit een stressreactie (vecht, vlucht, bevries) reageren . De verandering in de hersenen kan daarnaast zorgen voor moeite bij het nemen van beslissingen, plannen, sociaal gedrag en impulsbeheersing. Er wordt in dit verband wel gesproken over toxische stress. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de ondersteunende relaties die kinderen vroeg in het leven ervaren de invloed van toxische stress kunnen verminderen. 
 
In gezinnen waar kindermishandeling plaatsvindt, kan ook sprake zijn van parentificatie (een kind dat voor zijn ouders zorgt). De belangen van de ouder staan daarbij voorop, wat de ontwikkeling van het kind belemmert. Als gevolg daarvan hebben kinderen ook op latere leeftijd een te groot verantwoordelijkheidsgevoel en moeite met grenzen stellen.

Gevolgen voor de maatschappij

De onveiligheid die kinderen tijdens hun opvoeding ervaren is een belangrijke oorzaak van gedrag dat de maatschappij als overlast en als bedreiging van de veiligheid ervaart. Verslaving is een van de manieren om de ellendige gevolgen van kindermishandeling in de jeugd te ontvluchten. Die verslaving aan drugs en alcohol brengt overlast voor de omgeving  mee. Andere maatschappelijke gevolgen van kindermishandeling zijn de kosten van de behandeling die slachtoffers nodig hebben .

(bron NJI)

Verslaving

Onderzoek toont aan dat er een sterke relatie is tussen trauma’s die mensen in hun jeugd oplopen en risicovol gedrag op latere leeftijd. Hierbij kunt u denken aan roken, drugsgebruik, een eetverslaving of veel wisselende seksuele partners. Dit gedrag is weer slecht voor hun gezondheid.

Een mogelijke verklaring is dat slachtoffers zoeken naar manieren om om te gaan met de gevolgen van de mishandeling in hun jeugd en daardoor makkelijker verslaafd kunnen raken aan verdovende middelen zoals drugs en alcohol, maar ook aan seks.

Roken kan bijvoorbeeld een kalmerend effect hebben, of het hoofd helderder maken. Het gebruik van alcohol kan een manier zijn om gevoelens te verzachten. Ook het zichzelf verwonden dan een manier zijn om jeugdervaringen het hoofd te bieden. Al deze gedragingen die ogenschijnlijk of werkelijk destructief zijn, zijn eigenlijk pogingen om de problemen die slachtoffers jaren later nog ervaren op te lossen

Bron (Augeo.nl)