Boeken, theorieën en tips zijn er te over, maar toch kunnen veel ouders het gevoel hebben dat ze het opvoedingswiel zelf uit moeten vinden. Hulpvragen bij de opvoeding van je kind(eren) lijkt een zwaktebod, een brevet van onvermogen. Maar niets is minder waar: de perfecte opvoeding bestaat namelijk niet, simpelweg omdat we als ouders zelf niet perfect zijn.
Eens riep de kinderombudsman op om ouders massaal een opvoedcursus aan te bieden. Volgens hem zijn deze cursussen een goede methode om kindermishandeling tegen te gaan. “Zoals vrouwen ook op zwangerschapsgym gaan, moet het normaal zijn om naar een opvoedcursus te gaan”, vindt hij. En daar is wat voor te zeggen. Het is van groot belang om als ouder te praten met andere ouders. Met elkaar kun je ‘successen’ delen, maar ook de lastige kanten van opvoeding bespreken. Of wissel tips uit over hoe je een positief en veilig gezinsklimaat kan creëren en waarborgen. Dat kan in een cursus, maar ook op het schoolplein of in de kerk.
Als ouder neem je, vaak onbewust, flink wat bagage mee. Denk aan je eigen aard en persoonlijkheid en de bagage (het erfgoed) dat je ouders hebben meegegeven. Niet alleen jij, maar ook je partner heeft bagage meegekregen. Het is van groot belang om vanuit deze verschillende vertrekpunten op één lijn te komen voor de opvoeding. Als vader en moeder heb je een eigen rol in de opvoeding. Over het algemeen heeft de moeder een (als vanzelf) dominantere plaats in de opvoeding. Moeders hebben immers hetkind gebaard en hierdoor een diepe band met het kind. Daarnaast brengen ze in onze cultuur vaak meer tijd door met hun kinderen.
Vader
Als vader heb je een grote verantwoordelijkheid naar je gezin. Door de hele Bijbel zien we dat God zich als vader openbaart en dat wij Zijn kinderen zijn. Vaders hebben hierdoor enerzijds het beste voorbeeld in God de Vader hoe je als vader liefdevol, genadig, maar ook rechtvaardig moet zijn. Tegelijkertijd bepalen je woorden en daden als vader voor een belangrijk deel het beeld dat je kind van God de Vader heeft. Paulus geeft in Efeze 6:4 een mooi advies: “En vaders, wek geen toorn bij uw kinderen op, maar voed hen op in de onderwijzing en terechtwijzing van de Heere.” Wanneer je kinderen vraagt naar de waardevolste momenten met hun vader, dan vertellen ze vaak over die momenten dat ze de onverdeelde aandacht van hun vader kregen. Maak als vader dus bewust tijd voor je kinderen. Ben Tiggelaar zei het eens treffend: “Mensen dromen van een prachtige carrière. Maar als ze dat doel bereikt hebben, dromen ze van meer vrije tijd.” Welke keuze maak je als vader?
Uniek
Eigenlijk weten we het allemaal, ieder mens is uniek. Zelfs een eeneiige tweeling is nooit helemaal identiek. In de opvoeding is dit belangrijk om te beseffen. Elk kind reageert verschillend op een compliment, knuffel of berisping. De meeste ouders streven ernaar om hun kinderen gelijk te behandelen. Het staat buiten kijf dat je geen verschil moet maken en dat ‘het hebben van lievelingetjes’ het gezinsklimaat niet echt bevordert. Een belangrijke vraag is: Hoe doe je dat? Geen verschil maken terwijl ieder kind anders reageert op ons handelen. Het is belangrijk om dan je doel voor ogen te houden. Als ouder wil je dat je kind opgroeit als een gezond, evenwichtig, betrouwbaar en zelfstandig persoon. Je bent de belangrijkste persoon om je kind de begeleiden tot volwassenheid, om vervolgens hen los te laten. Zoals het al in Genesis 2:24 staat: “Daarom zal een man zijn vader en moeder verlaten en zich aan zijn vrouw hechten.”
Met dit doel voor ogen moet je bij elk kind andere accenten in de opvoeding leggen. Vergelijk het met het verzorgen van planten. Stel je hebt een varen en een cactus. Wanneer je deze planten exact hetzelfde zou behandelen zal één van de twee uitdrogen of juist verdrinken. Wanneer je het doel voor ogen houdt dat je wilt dat deze planten tot groei en bloei komen, zal je de varen veel water geven en de cactus weinig water. De aanpak is verschillend, maar je geeft beide planten wel evenveel zorg. Zo moeten we ook in de opvoeding van onze kinderen staan, een persoonlijke aanpak vanuit liefde en zorg.
5